در دهه‌های 60 و 70 میلادی، سیگار کشیدن در سراسر جهان رواج بسیار زیادی داشت، اما از دهه 80 میلادی به بعد با افزایش تحقیقات پزشکی درباره مصرف دخانیات و مضرات آن و بالا‌رفتن میزان مرگ و میر ناشی از مصرف سیگار، دانشمندان و محققان در سراسر دنیا بر آن شدند تا با همکاری سازمان‌های بهداشتی و مراکز پزشکی در سراسر جهان به مبارزه با شیوع گسترده مصرف این ماده دخانی بپردازند.
در ایران نیز تلاش‌های گسترده‌ای به این منظور آغاز شده و به‌ویژه در سال‌جاری شهرداری تهران با همکاری سازمان‌های درگیر حوزه سلامت مثل مراکز بهداشتی درمانی مستقر در سطح مناطق شهر تهران، نیروهای سلامت‌یار و همچنین ادارات مرتبط با سلامت از جمله سازمان ورزش، بازیافت و آتش‌نشانی، مبادرت به برپایی 10 پایگاه ویژه معاینه ریه و مشاوره ترک سیگار رایگان کرد.
اخیرا نیز ستاد کشوری کنترل دخانیات پیرو مصوبات مجلس شورای اسلامی درصدد اجرای برنامه‌های جدیدی به‌ویژه در حوزه افزایش مالیات بر سیگار بر آمده است.دکتر مصطفی غفاری، رئیس دبیرخانه ستاد کشوری کنترل دخانیات با اشاره به مصوبات مجلس در انتهای سال 1388 از دو برابر شدن مالیات سیگار در کشور خبر داد.
رئیس دبیرخانه ستاد کشوری کنترل دخانیات، مالیات بر مواد دخانی را یکی از اهرم‌های بسیار خوب در دنیا برای کاهش مصرف مواد دخانی عنوان کرد و گفت: مطالعات نشان داده که افزایش مالیات بر سیگار، کاهش 10 تا 20 درصدی مصرف مواد دخانی را به‌دنبال دارد.
دکتر مصطفی غفاری با اشاره به تأثیر افزایش مالیات در کاهش مصرف مواد دخانی، افزود: معمولا افراد تا حدی با افزایش قیمت مواد دخانی کنار می‌آیند. اما با افزایش دوبرابری مالیات بر سیگار می‌توان امیدوار بود که مصرف آن کمتر شود.
وی با بیان اینکه جمعیتی از جامعه که در وضعیت اقتصادی و اجتماعی پایین‌تری قرار دارند همواره مورد توجه شرکت‌های دخانیاتی هستند، ادامه داد: بنابراین زمانی که قیمت مواد دخانی افزایش یابد، این افراد سعی می‌کنند به‌عنوان یک ابزار اقتصادی، سیگار را ترک کنند؛ به همین دلیل در برخی کشورها 400 درصد مالیات بر سیگار اخذ می‌شود.
رئیس دبیرخانه ستاد کشوری کنترل دخانیات درباره مالیات بر سیگار در کشورمان، گفت: در ایران نیز مالیات بر تولیدات داخلی و وارداتی مواد دخانی به‌ترتیب10 و 20 درصد بود که با اقدام مجلس در انتهای سال88، مالیات بر سیگارهای داخلی و وارداتی در سال‌جاری دو برابر شد و به‌ترتیب به 20 و 40 درصد افزایش یافت.
غفاری یادآور شد: علت اینکه به‌دنبال افزایش مالیات بر سیگار هستیم آن است که با افزایش مالیات، قیمت سیگار در حدی باشد که مصرف آن برای افراد علی‌السویه نباشد و کالایی باشد که سبد خانوار را تحت‌تأثیر قرار دهد. این امر می‌تواند باعث کاهش مصرف آن شود.
براساس آخرین آمار منتشر شده توسط شرکت دخانیات، در حال حاضر کمتر از 30 درصد از بازار سیگار کشور در اختیار تولیدات داخلی است و مابقی نیاز کشور از طریق واردات تأمین می‌شود.
بر این اساس، سالانه حدود 58 میلیارد نخ سیگار در کشور مصرف می‌شود که 5 میلیارد و 15میلیون نخ آن از طریق تولیدات داخل، 7میلیارد و 11میلیون نخ از طریق تولیدات مشارکتی، 21میلیارد نخ از طریق واردات قانونی و 10 میلیارد نخ از طریق قاچاق تأمین می‌شود. بر این اساس، گردش مالی سالانه بازار سیگار در ایران رقمی حدود 3هزار میلیارد تومان برآورد می‌شود.
